Czym jest płyta fundamentowa?

Budowa domu prefabrykowanego wymaga solidnych podstaw, które zapewnią trwałość całej konstrukcji. Bez względu na technologię wznoszenia budynku, pierwszym i jednym z najważniejszych etapów jest odpowiednio przygotowany fundament. W przypadku domów w technologii szkieletowej coraz częściej wybieraną opcją staje się płyta fundamentowa. To rozwiązanie doskonale łączy w sobie funkcję nośną i izolacyjną, a przy tym świetnie współgra z ideą szybkiego montażu prefabrykowanych elementów.

Czym jest płyta fundamentowa i kiedy się ją stosuje?

Płyta fundamentowa to rodzaj fundamentu, który ma formę dużej, żelbetowej płyty wylewanej bezpośrednio na przygotowaną wcześniej warstwę podbudowy. Jej zadaniem jest równomierne rozłożenie obciążeń przenoszonych przez ściany nośne (i inne elementy konstrukcji budynku) na grunt. W odróżnieniu od tradycyjnych ław fundamentowych, płyta fundamentowa pracuje jako jedna całość, znacząco zmniejszając ryzyko nierównomiernego osiadania budynku.

Tego typu fundament sprawdza się przede wszystkim na gruntach o słabszej nośności lub w sytuacjach, w których istnieje ryzyko nierównomiernego rozkładu sił. Jest to także częsty wybór w budownictwie prefabrykowanym i energooszczędnym.

Stosowanie płyt fundamentowych zalecane jest w szczególności:

• w domach prefabrykowanych w technologii szkieletowej,
• na terenach podmokłych lub o wysokim poziomie wód gruntowych,
• gdy projekt zakłada budowę domu parterowego o rozłożystej bryle,
• przy inwestycjach o krótkim czasie realizacji, przy których liczy się tempo prac ziemnych i budowlanych.

Kluczowe elementy konstrukcji płyty fundamentowej

Na konstrukcję płyty fundamentowej składa się kilka precyzyjnie zaplanowanych warstw, których jakość i grubość mają bezpośredni wpływ na trwałość oraz efektywność cieplną całej inwestycji.

1. Warstwa przygotowawcza. Na samym dole znajduje się warstwa gruntu stabilizowanego i zagęszczonego. Często stosuje się tu piasek lub pospółkę. Ta warstwa stanowi podstawę pod dalsze elementy i zapobiega nadmiernemu osiadaniu.
2. Izolacja przeciwwilgociowa i termiczna. Płyty fundamentowe wymagają dobrej izolacji przeciwwilgociowej, najczęściej w postaci folii budowlanych lub specjalistycznych membran. Dodatkowo, przed wylaniem betonu, montuje się płyty styropianowe lub XPS, które zapewniają ochronę przed utratą ciepła od gruntu.
3. Zbrojenie. W płycie umieszcza się siatki zbrojeniowe z prętów stalowych, które wzmacniają konstrukcję i zapewniają jej odporność na naprężenia. W miejscach o większych obciążeniach (np. pod ścianami nośnymi) zbrojenie jest dodatkowo wzmacniane.
4. Beton konstrukcyjny. Na koniec całość zalewana jest betonem, zwykle klasy C20/25 lub wyższej. Powierzchnia płyty powinna być idealnie wypoziomowana i wygładzona, ponieważ często stanowi jednocześnie podkład pod warstwy wykończeniowe wewnątrz domu.

Warto zaznaczyć, że konstrukcja płyty może być także elementem nośnym dla instalacji ogrzewania podłogowego czy wodnych przyłączy i opcję tę bardzo często wykorzystuje się w domach energooszczędnych.

Jak przygotować działkę pod płytę fundamentową?

Przygotowanie działki pod płytę fundamentową to proces, który wymaga precyzyjnego zaplanowania i dopasowania poszczególnych działań do warunków gruntowych i założeń projektowych. Bardzo istotne jest odpowiednie rozpoznanie podłoża, zwłaszcza jego nośności i poziomu wód gruntowych. Od wyników badań geotechnicznych zależy sposób wykonania podbudowy oraz grubość i zbrojenie samej płyty. W przypadku trudnych warunków terenowych niezbędne może się okazać wzmocnienie gruntu lub zaprojektowanie dodatkowego systemu drenażu. Ważne jest też odpowiednie ukształtowanie terenu, które będzie zapobiegać zaleganiu wody i umożliwi prawidłowe odprowadzenie wilgoci spod przyszłego fundamentu.

Na etapie przygotowania działki planuje się również wszystkie niezbędne instalacje, które mają przebiegać pod płytą, w tym przede wszystkim: wodno-kanalizacyjne, elektryczne, a także ogrzewanie podłogowe (o ile jest ono przewidziane w projekcie). Dopiero po zakończeniu tych prac możliwe jest ułożenie zbrojenia i zalanie betonu.

Całość musi być wykonana z dużą starannością, ponieważ płyta fundamentowa stanowi podstawę dla całego budynku i odpowiada zarówno za jego stabilność, jak również za komfort użytkowania.

Płyta fundamentowa w domach energooszczędnych

Płyty fundamentowe są często wybierane w budynkach energooszczędnych i pasywnych. Dzięki ciągłej warstwie izolacji cieplnej ograniczają mostki termiczne, które pojawiają się zwykle na styku ścian z tradycyjnymi ławami fundamentowymi. W połączeniu z ogrzewaniem podłogowym płyta fundamentowa pełni również funkcję akumulatora ciepła.

Domy prefabrykowane (szczególnie w technologii drewnianego szkieletu), wymagają stabilnej i idealnie równej podstawy. Płyty fundamentowe umożliwiają szybki montaż modułów bez konieczności murowania ścian fundamentowych czy czekania na wysychanie zaprawy.

W projektach energooszczędnych płyta fundamentowa może być wyposażona w dodatkowe rozwiązania, np. izolację z piany PUR, folię refleksyjną, drenaż opaskowy, a także przygotowane miejsca pod rekuperację lub pompę ciepła.

Jak zaplanować budżet na płyty fundamentowe?

Koszt wykonania płyty fundamentowej zależy od wielu czynników. Największy wpływ ma powierzchnia fundamentu, rodzaj gruntu, grubość izolacji, klasa betonu oraz zbrojenie. Znaczenie ma także zakres prac. Część inwestorów zleca całość wykonawcy, inni decydują się na samodzielne przygotowanie podbudowy.

Aby prawidłowo zaplanować budżet, warto uwzględnić:

• badania geotechniczne,
• prace ziemne i niwelację terenu,
• zakup kruszywa i jego zagęszczenie,
• izolację termiczną i przeciwwilgociową,
• zbrojenie, beton i transport,
• instalacje prowadzone w płycie,
• ewentualne ogrzewanie podłogowe.

Przy założeniu pełnej funkcjonalności (w tym również roli izolacyjnej i grzewczej), płyta fundamentowa może więc finalnie okazać się rozwiązaniem bardziej opłacalnym niż osobne wykonanie fundamentu, posadzki, izolacji i ogrzewania. Pamiętaj, że koszt takiego fundamentu należy rozpatrywać całościowo, a nie poprzez porównywanie go bezpośrednio z podstawową wersją ław betonowych.